Gdańsk: Bramy wodne

Gdańskie bramy wodne, są to bramy położone nad Motławą, przy ulicach Długie Pobrzeże i Rybackie Pobrzeże. Dawniej były one połączone murem, z biegiem czasu zastąpionym przez kamienice. Do czasów obecnych zachowało się osiem z dziewięciu bram.

Brama Krowia

Pierwotnie Brama Krowia powstała w XIV wieku. Jej nazwa pochodzi najprawdopodobniej od drogi, którą prowadzano bydło. Na początku budynek był w stylu gotyckim, w pierwszej połowie XX wieku zadecydowano o jego przebudowie. Pod koniec II wojny światowej doznał niewielkich zniszczeń, pomimo tego wyburzono go i odbudowano w 1972 roku w pierwotnym gotyckim stylu. Obecnie Brama Krowia pełni funkcje mieszkalne.

Brama Zielona

O Bramie Zielonej przeczytacie w poście Spacer po Głównym Mieście. Warto wspomnieć, że powstała ona w miejscu dawnej Bramy Kogi, wzmiankowanej w 1357 roku. O odkryciach archeologicznych z nią związanych przeczytacie tutaj.

Brama Chlebnicka

Brama Chlebnicka powstała w XV wieku i dotrwała do naszych czasów w prawie nie zmienionej formie. Dawniej posiadała ona w miejscu dzisiejszych okien otwory strzelnicze, a także dwie wieżyczki od strony Motławy.

Brama Mariacka

Brama Mariacka została wybudowana w stylu gotyckim prawdopodobnie pod koniec XV wieku. Początkowo pełniła funkcje obronne, natomiast później mieszkalne. Podczas II wojny światowej uległa zniszczeniu, odbudowano ją w 1961 roku. Od tego czasu jest siedzibą Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.

Brama Mariacka

Brama Świętego Ducha, początkowo nazywana Bramą Dolną powstała w XIV wieku. Pierwotnie spełniała ona funkcje militarne, natomiast później mieszkalno-usługowe. Pod koniec II wojny światowej uległa poważnym uszkodzeniom, odbudowana została dopiero w latach 80-tych XX wieku. Obecnie budynek pełni funkcje mieszkalne.

Żuraw

Żuraw, jest jednym z najbardziej znanych gdańskich zabytków. Pierwszy całkowicie drewniany dźwig nad Bramą Szeroką (aktualnie nazywaną Bramą Żuraw) istniał już w 1367 roku. Niestety w 1442 r. spłonął podczas pożaru, odbudowano go po dwóch latach (składał się on z dwóch murowanych baszt i drewnianego mechanizmu, podobno był największym dźwigiem portowym średniowiecznej Europy). Służył on głównie do załadunku towarów i balastu na statki, a także do stawianiu masztów. Napędzany był przez robotników poruszających się w czterech kołach deptakowych, mogli oni podnieść ciężar o wadze dwóch ton. Pełnił on także funkcje obronne, posiadał grube mury i otwory strzelnicze. Od XIX wieku Żuraw stopniowo tracił na znaczeniu jako dźwig portowy. Podczas II wojny światowej został częściowo zniszczony, odbudowano go w 1962 r. Aktualnie mieści się w nim oddział Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, w którym można obejrzeć wystawę "Gdańsk od XVI do XVIII wieku - życie portowego miasta".

Żuraw

 

Koła deptakowe

Makieta Twierdzy Wisłoujście z 1673 r.

Makieta Twierdzy Wisłoujście

Makieta wieży - latarni z Wisłoujścia z 1482 r.

(tak prawdopodobnie wyglądała pierwsza gdańska latarnia morska;

przypuszczalnie na szczycie w tzw. garnku Wulkana palono drewno lub węgiel)

Makieta wieży - latarni z Wisłoujścia z 1563 r.

Konstrukcja Żurawia Gdańskiego

Model pogłębiarki holenderskiej z XVII wieku.

Maszyna do skręcania grubych lin

Urządzenie do likwidacji naprężeń w skręcanych linach

Maszyna do skręcania lin

Brama Świętojańska powstała pod koniec XIV wieku. Pełniła funkcje zarówno militarne jak i gospodarcze. Pod koniec II wojny światowej uległa zniszczeniu, odbudowano ją dopiero w 1978 roku. Obecnie jest siedzibą Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa.

Brama Świętojańska

Brama Straganiarska została wybudowana w stylu gotyckim w 1492 roku. W XIX wieku znacznie ją przebudowano. Podobnie jak większość gdańskich bram wodnych, również i ona została zniszczona podczas II wojny światowej, odbudowano ją w 1958 roku. Aktualnie Brama Straganiarska pełni funkcje mieszkalne.

Brama Straganiarska

Pierwotnie Brama Tobiasza powstała prawdopodobnie w 1448 roku. Przypuszczalnie w XIX wieku została przebudowana bądź zastąpiona nowym budynkiem, który również posiadał przejazd w przyziemieniu. Nowa neogotycka Brama Tobiasza została częściowo zniszczona w 1945 roku, niestety nie zdecydowano się na jej odbudowę. Obecnie w jej miejscu stoi nowoczesny budynek.

Dla głodnych wiedzy:
Żuraw - www.cmm.pl
Brama Tobiasza - www.rzygacz.webd.pl
Bramy wodne -  www.trojmiasto.pl
Bramy wodne - www.gedanopedia.pl

Sprawdź na mapie