Od mezozoiku do neolitu

Naszą podróż zaczęliśmy od wizyty w Krzemionkach Opatowskich, znajdujących się około 70km od Kielc. Wyjeżdżamy z Kielc drogą nr 74, następnie jedziemy 753 i 751 aż dojeżdżamy do Ostrowca Świętokrzyskiego. Wyjeżdżamy z niego drogą nr 754 i za miejscowością Sudół wypatrujemy drogowskazów do muzeum. Niestety parking pod muzeum jest płatny:/ Naszą wędrówkę zaczniemy w odwrotnej niż w tytule kolejności:)

No to w podziemia!

Przed zejściem w podziemia oglądamy w pawilonie "Wojciech" rekonstrukcję górnej części szybu. Następnie schodzimy szybem znajdującym się w pawilonie "Zenon". Cała trasa ma ponad 400m długości. Od głównej trasy odchodzą chodniki neolityczne - ukazujące w jak ciężkich warunkach pracowali kiedyś neolityczni górnicy (do wydobycia krzemienia używali kamiennych narzędzi wykonanych z poroży jeleni, łosi). Idąc trasą widzimy także rysunek neolityczny wykonany węglem drzewnym, a także model dawnego górnika. Kopalnie w Krzemionkach odkrył 19 lipca 1922 r. Jan Samsonowicz. Podczas badań znaleziono kopalnie jamowe, niszowe, komorowe i filarowo - komorowe. Wyjście z podziemi znajduje się w szybie "Stefan". Ze względu na opłaty pobierane za fotografowanie nie mamy dokumentacji w postaci zdjęć.

Dla ciekawskich polecamy stronę http://www.krzemionki.pl

Bardzo ciekawym pomysłem było stworzenie obok parkingu wioski neolitycznej.

Brama prowadząca do wioski neolitycznej

Znajdują się w niej między innymi: chata z żarnami, chata wróża, wieża strażnicza, stanowisko garncarskie. Chata wróża i z żarnami jest rekonstrukcją zabudowań z około IV tys. p.n.e. (kultura pucharów lejkowatych). Natomiast jedna chata jest zrekonstruowana na wiek III tys. p.n.e - kultura amfor kulistych.

Chałupa - kultura pucharów lejkowatych

Jakie znaczenie miały takie wioski w czasach neolitycznych? To właśnie w takich wioskach położonych w okolicach Ćmielowa (kultura pucharów lejkowatych) i w pobliżu wsi Wojciechowice, Stodoły i Mierzanowice (kultura amfor kulistych) obrabiano, wykańczano i wygładzano wydobyty z kopalń krzemień pasiasty. Co ciekawe siekiery Kultury Amfor Kulistych były "eksportowane" aż na odległość 660km od Krzemionek! Kres wydobycia krzemienia pasiastego przypada na przełom III i II tysiąclecia, gdyż krzemień został wyparty przez brąz, a potem żelazo. Z wytopem żelaza wiąże się kolejna nasza podróż i odwiedziny muzeum w Nowej Słupi... Obejrzenie wioski zajmuje około 20min. Następnie znowu wracamy na drogę nr 754 i kierujemy się do miejscowości Bałtów.

Oko w oko z dinozaurem!

Park Jurajski w Bałtowie jest zrobiony naprawdę z pomysłem:)

Nawet dinozaury walą do niego drzwiami i oknami;)

Oprócz parku dinozaurów znajdują się w pobliżu dwa zwierzyńce, ośrodek jazdy konnej, kajaki i wiele innych atrakcji. My mieliśmy ograniczenie czasowe, więc nie mogliśmy zobaczyć wszystkiego:/ Zaczęliśmy oczywiście od zwiedzenia parku. Trasa jest podzielona na części odpowiadające okresom w dziejach ziemi. Bramki oznajmujące w jaki okres wkraczamy przypominają troszkę wrota z filmu "Jurassic Park":)

Młody zauropod

Wędrówkę zaczynamy od Paleozoiku (od około 542 do 251 milionów lat temu). Podziwiamy między innymi wielką ważkę.

Następnie wkraczamy do mezozoiku który dzieli się na trzy okresy: trias, jurę i kredę.

Trias jest najstarszym okresem ery mezozoicznej(od 251 do około 200 milionów lat temu). Jest to dopiero nieśmiały początek późniejszej dominacji na Ziemii gadów. Przemierzając ten okres spotykamy:

Ornitozucha (spokrewniony z krokodylami)

Celofyza (mięsożerny teropod)


Tanystrofa (miał bardzo długą bo aż 3 metrową szyję, a cały mógł mierzyć 6 metrów)

Jura (od 208 do 145 milionów lat temu) jest czasem wielkich dinozaurów. Przemierzając ten okres spotykamy:

Amonita (wymarłe głowonogi; niektóre amonity mierzyły nawet 2m średnicy!)


Wulkanodona (Vulcanodon karibaenis - nazwa oznacza "wulkaniczny ząb"; był najstarszym zauropodem)



Dilofozaura (mięsożerca żyjący między innymi na terenach Gór Świętokrzyskich, ślady znaleziono w Sołtykowie przez Gerarda Gierlińskiego)



Sejsmozaura ("Seismosaurus hallorum" znaczy jaszczur wstrząsający ziemią)


Kentrozaura ("Kentrosaurus" znaczy - kolczasty jaszczur)


Stegozaura (wg niektórych teorii jego kostne płyty służyły do regulacji temperatury ciała)


Diplodoka ("Diplodocus" oznacza podwójna belka)

Kreda (od 145,5do 65,5mln lat temu) to okres wielkich dinozaurów drapieżnych, początki ptaków, i w końcu wielkie globalne wymieranie...na szczęście dla nas;)

Cearadaktyl (Rozpiętość skrzydeł tego pterozaura dochodziła prawdopodobnie nawet do 5,5 metra)


Triceratops ("Triceratops" oznacza trójrogie oblicze)


Euoplocefal (jego kostną buława na końcu ogona ważyła około 50 kg.)

Kenozoik (od 65 mln lat temu do dziś) Ziemia zostaje opanowana przez ssaki, zwłaszcza przez takiego jednego;) W parku zobaczyliśmy odtworzoną wioskę neolityczną i polowanie na mamuta.

Przed wejściem do muzeum jurajskiego są ułożone głazy z odciskami stóp dinozaurów - naprawdę świetny pomysł!

Dzięki temu jak ktoś gdzieś znajdzie takie dziwne anomalia na skałach to będzie wiedział, że są to tropy dawnych zwierząt. Ludzie chodzą po skamieniałościach nie zdając sobie z tego sprawy, przykładem są tłumy turystów chodzących wokół Ogrodzieńca...zdecydowana większość z nich patrzy się w górę podziwiając mury zamku, my zdecydowaliśmy poszukać na kamienistej ścieżce skamieniałości...po kilkunastu minutach znaleźliśmy skamieniałą gąbkę:) Ale skamieniałości to już "temat woda" - na oddzielny post:) W muzeum można obejrzeć: kości dinozaurów kredowych, szczątki morskich gadów, zęby rekinów, paleozoiczne trylobity, mezozoiczne głowonogi, koralowce.

Ale to nie koniec naszej jurajskiej przygody...

Warto odwiedzić także pobliski "Żydowski Jar"- znajduje się on po przeciwnej stronie drogi wychodząc z parku. Znajdziemy w nim tropy dryomorfonów, celurozaurów.

Warto także obejrzeć "czarcią stopkę". Znajdziemy ją idąc dalej wzdłuż drogi nr 754- aż napotkamy drogowskaz i schody. Czarcia skopka to odcisk stopy dinozaura:)

Ale to nie koniec dinozaurów, wracając do Kielc w Bałtowie warto na skrzyżowaniu na którym jest odsłonięta skała skręcić w prawo...znajdziemy tam ukrytego allozaura o imieniu "Gerard" - na cześć wielkiego badacza świętokrzyskich dinozaurów Gerarda Gierlińskiego.

Ale to jeszcze nie koniec przygód... w dolinie rzeki kamiennej znajduje się jeszcze wiele odkrytych i czekających na odkrycie... dinozaurów. Na pewno te rejony jeszcze nieraz odwiedzimy:)

Sprawdź na mapie